نبویان: با برجام به تورم ۸۰ درصدی رسیدیم/ شکوری‌راد: بحث بر سر انتخاب بین بد و بدتر بود

به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ سیدمحمود نبویان عضو هیات موسس جبهه پایداری و دانشیار گروه فلسفه مؤسسه امام خمینی است. او در مجلس نهم دبیر کمیسیون برجام بود. وی از جمله منتقدین سرسخت برجام است. دکترعلی شکوری‌راد پزشک، نماینده مجلس ششم ‌و دبیرکل حزب اتحاد ملت است. آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح مناظره این دو سیاستمدار درباره آینده، چالش‌ها، برنامه‌ها و راهکارهای پیش‌روی برجام و FATF است که چندی پیش در دانشگاه بین المللی امام‌خمینی(ره) قزوین برگزار شد. متن کامل این مناظره را در ادامه می خوانید:

نبویان: از سرور عزیزم جناب آقای دکتر شکوری‌راد تشکر می‌کنم که در مورد برجام دنبال مباحث دقیق و مستند هستند. به ‌اصطلاح ما طلبه‌ها «الا یا ایها الطلاب ناشی علیکم بالمتون لا بالحواشی».
البته شاید بسیاری فرصت مطالعه برجام را نداشته‌اند. بنده دبیر کمیسیون بررسی برجام در مجلس بودم. به همین دلیل مجبور بودم بیش از دیگران بر روی برجام کار کنم. این متنی را که مشاهده می‌کنید، آقای «عراقچی» به ما داده است. این متن انگلیسی برجام است و این متن فارسی برجام که ترجمه خود وزارت خارجه و امضای آقای عباس عراقچی است. من فقط برمبنای این سند سخن می‌گویم.

اگر من الان در پشت تریبون بگویم تمام دنیا را فتح کردیم، هیچ ارزشی ندارد. ملاک، متن برجام است. لذا بحث‌های حاشیه‌ای ممنوع است. در FATF هم فقط براساس متن صحبت می‌کنیم. در برجام ما چی دادیم؟ چی گرفتیم؟ برجام 6 بخش دارد. متن برجام به‌همراه 5 ضمیمه است. ضمیمه اول، تعهدات ایران است. صحبت‌های من برگرفته از متن برجام، گزارش‌های آژانس، آمانو و البرادعی است.

در حال حاضر بالای 70 هزار مگابایت برق در کشور مصرف می‌شود که بسیاری از مولد‌های برق کشور، آبی هستند. به همین دلیل با کمبود آب، علاوه بر مشکل آب با مشکل قطعی برق هم روبرو می‌شویم. آمریکا بالای 100 رآکتور هسته‌ای تولید برق دارد. قبل از انقلاب، موسسه استنفورد آمریکا در تحقیقاتی که انجام داد به شاه اطلاع داد اگر ایران می‌خواهد با 36 میلیون جمعیت به توسعه برسد، در زمینه برق نیازمند 20 هزار مگابایت برق هسته‌ای است. مجلس آن زمان 20 هزار مگابایت برق هسته‌ای را تصویب کرد. اما الان بعد از 40 سال ما چند هزار مگابایت برق هسته‌ای داریم؟

فقط هزار مگابایت برق هسته‌ای داریم. چرا؟ چه کسانی جلوی رشد هسته‌ای ملت ما را گرفتند؟ رآکتور هزار مگابایتی بوشهر وقتی می‌خواهد کار کند سالانه نیازمند به 90 تن اورانیوم غنی شده 5/3 تا 5 درصدی است. ما برای تولید برق،‌ فقط برای هزار مگابایت نیازمند سالانه 30 تن مواد جدید هستیم. آقای دکتر «صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی در مجلس گفت: «چون ما در حال حاضر نمی‌توانیم اورانیوم غنی شده تولید کنیم، از روسیه 60 میلیون دلار اورانیوم غنی شده ‌خریداری می‌کنیم.»

نظام برای تولید 30 تن اورانیوم مواد سایت نطنز را تاسیس کرد. ظرفیتش سالانه بین 48 تا50 هزار تا سانتریفیوژ بود. سایت نطنز در دوره دکتر «جلیلی» 11 تن، 5/3 تا 5 درصد را تولید کرد. در نطنز اورانیوم 20 درصد هم تولید می‌شد. 20 درصد را برای کجا می‌خواهیم؟ در حال حاضر بین 80 هزار تا 1 میلیون بیمار سرطانی ما نیازمند به رادیو داروهایی هستند که در رآکتور تحقیقاتی تهران تولید می‌شود. پس ما در نطنز برای برطرف کردن مشکلات کشور، اورانیوم غنی شده 5/3 تا 5 و 20درصد تولید می‌کردیم. چرا در برجام آمریکا از آقای «ظریف» تعهد گرفت تمام اورانیوم غنی شده 20درصد را نابود کند؟ و ما حق نگهداری حتی یک گرم اورانیوم 20درصد را هم نداریم. طبق گزارش آمانو در زمان دکتر جلیلی دقیقا 8/447 کیلو 20درصد داشتیم.

آمریکا دستور داد هرچه اورانیوم 20 درصد دارید، نابود کنید و آقای ظریف هم تعهد داد. نزدیک 3 سال است، یک گرم 20 درصد در کشور ما پیدا نمی‌شود. حالا برای درمان بیماران کشور باید چه کار کنیم؟ در برجام ما تعهد دادیم که خط تولید 20 درصد را به‌کلی جمع کنیم و قرار شد 5کیلو، 5کیلو اورانیوم20 درصد را به ما بدهند.

برای آنکه 30 تن اورانیوم غنی شده 5/3 تا 5 درصد برای رآکتور هزار مگابایتی بوشهر تهیه کنیم، توانستیم در نظنز 11 تن تولید کنیم. چرا آمریکا از آقای ظریف تعهد گرفت که حق نگهداری 5/3 تا 5درصد را نداشته باشیم؟

در متن برجام آمده است تنها 300 کیلو از 11 تن را ملت ایران می‌تواند حفظ کند. بقیه را باید بفرستید خارج یا خودمان نابود کنید. طبق گزارش آژانس 300 کیلو هم نداریم. حدود  200 کیلو داریم. ما در نطنز، سانتریفیوژ نسل 1، 2، 3، 4، 5، 6 و 8 داشتیم. نسل1، 2/1 سو، نسل2 بین 4 تا 5 سو، نسل 8 بین 16 تا 24 سو است. آمریکا سانتریفیوژ دارد که 300 سو است. بچه‌های ما در دوره دکتر جلیلی تا نسل 8، تولید کردند. آمریکا دستور داد سانتریفیوژ‌های بالاتر از نسل یک را باید جمع کنید. در حال حاضر 3 سال است سانتریفیوژ‌های بالاتر از نسل1 را انبار کردند. نزدیک به یکی دو سال طول می‌کشد تا یک سانتریفیوژ به تولید برسد. به‌دلیل آنکه باید انواع تست‌ها را روی آن آزمایش کنند. مانند تست مکانیکی بدون اورانیوم و تست مکانیکی با اورانیوم.

بنا به گزارش «آمانو» در زمان دکتر جلیلی، هزار و 8 سانتریفیوژ نسل2 بین 4 تا 5 سو تست شده به آقای ظریف و آقای روحانی تحویل داده شد. اما آقایان به دستور آمریکا تمام سانتریفیوژهای نسل 2، 3، 4، 5، 6 و 8 را در انبار کردند. حتی 16هزار سانتریفیوژ نسل یک در نطنز داشتیم که آقای ظریف تعهد داد فقط 5 هزار و60 تا باقی بماند. چند نفر متخصص برای 16 هزار سانتریفیوژ نیاز است؟ برای 5 هزار تا سانتریفیوژ چند نفر متخصص نیاز‌ است؟ به‌دستور آمریکا فقط صنعت هسته‌ای را جمع نکردند بلکه می‌خواهند دانش هسته‌ای نابود ‌شود.

بعد از برجام هزار نفر متخصص را اخراج کردند. حتی آقای دکتر «خوانساری» مسئول سایت نطنز با آمدن آقای ظریف اخراج شد. ایشان در سازمان آب‌وفاضلاب مشغول به‌کار شد. در مجلس از آقای صالحی پرسیدم چرا آقای خوانساری را اخراج کردید؟ گفت اگر یک مدیر نتواند نیروهایش را جابه‌جا کند پس چه اختیاری دارد!

وقتی این متخصصان 4-5 سال به‌کار دیگری مشغول شدند، کم‌کم آن دانش فراموش و از بین می‌رود. در نطنز تا 20 درصد غنی‌سازی می‌کردیم. بعد از برجام چند درصد مجاز شدیم؟ فقط 67/3 درصد! چرا؟ چون آمریکا کدخداست! هر چیزی که آمریکا می‌گوید باید انجام بدهیم. عرضم این است که تقریبا برجام باعث شد نطنز برچیده شود.

شکوری‌راد: آقای نبویان خیلی سریع وارد بحث شدند و به متن برجام اشاره کردند که ما در برجام چه چیزی را از دست دادیم. اما در مورد اینکه چه چیزی گرفتیم، بحثی نکردند. البته نمی‌دانم اساسا اعتقادی دارند که ما در برجام چیزی به‌دست آورده‌ایم یا نه.

انقلاب ما اصیل‌ترین انقلاب علیه استبداد و نظام ناعادلانه جهانی به‌خصوص علیه آمریکا و شوروی بود. یکی از شعارهای اصلی انقلاب «نه شرقی نه غربی، جمهوری اسلامی» بود. این شعار بر وجه نه شرقی با فروپاشی شوروی تا حد زیادی تحقق پیدا کرد. شرق به‌معنای ابرقدرت شرق از بین رفت اما حالا روسیه جانشین شوروی شده است. آیا روسیه درصد استکباری در جهان دارد یا نه و آیا شعار نه شرقی ما دلالت بر روسیه می‌کند یا خیر، خیلی به بحث ما ربطی ندارد.

ولی شعار «نه غربی» با مبارزات جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌الملل در برابر خواسته‌های آمریکا خیلی پررنگ دنبال شد. البته بعد از انقلاب اسلامی، آمریکا تا آنجا که توانست بر کشور ما تحریم و جنگ تحمیل کرد. بعد از جنگ به این نتیجه رسیدیم کشور نیاز به تکنولوژی هسته‌ای دارد. درحالی‌که قرارداد NPT را امضا کرده بودیم، با تکنولوژی هسته‌ای فعالیت‌های گسترده‌ای شروع کردیم. NPT در حقیقت می‌خواهد جلوی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را بگیرد و با تکنولوژی هسته‌ای کاری ندارد.

داشتن تکنولوژی هسته‌ای حق هر کشوری هست و ایران هم از این حق برخوردار بود. اما برخلاف تعهدی که وجود داشت به‌صورت پنهانی این کار را انجام دادیم. جامعه جهانی وقتی متوجه شد ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را به‌صورت پنهانی انجام می‌دهد، دچار سوءظن شد. این سوءظن مبنای فشارهای بین‌المللی قرار گرفت که تحریم‌هایی را برای ایران در پی داشت. آن‌ها می‌گفتند: «چرا تکنولوژی هسته‌ای را دور از چشم جامعه بین‌المللی و برخلاف NPT که باید اطلاع‌رسانی می‌کردید، انجام دادید.»

سال گذشته اسراییلی‌ها 500کیلو سند مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای آن زمان را با کشتن دو تا از نگهبان‌های یکی از پادگان‌های سپاه به سرقت بردند. آنها توانستند شبانه این مدارک را از ایران خارج کنند. این اسناد دلالت بر فعالیت‌های ایران تا قبل از سال 2009م. داشت. تا سال 2009م. در حقیقت این فعالیت‌ها به‌صورت مخفی انجام می‌شد و اسناد و مدارکی که اسراییلی‌ها بردند، مربوط به آن زمان بود. به همین علت زمانی که نتانیاهو در سازمان ملل اسناد و مدارک را ارایه کرد، هیچ‌ کس اعتنایی نکرد. چرا به او اعتنا نکردند؟ به‌دلیل آنکه آن اسناد و مدارک برای زمانی بود که ایران پنهانی فعالیت‌های هسته‌ای خود را انجام می‌داد.

بعد از آن‌که ایران فعالیت‌های خود را شفاف کرد، آژانس بین‌المللی هر ازگاهی اعلام می‌کند فعالیت‌های ایران شفاف است. تخلف کار ما فقط پنهان‌کاری بود، نه اصل تکنولوژی و به‌دست آوردن دانش هسته‌ای. آژانس می‌گفت: «مخفی‌کاری ایران برای به‌دست‌ آوردن انرژی هسته‌ای ممکن است برای ساخت سلاح اتمی باشد.» به همین دلیل حساسیت‌ آن‌ها نسبت به ایران افزایش پیدا کرد. در همین رابطه مقام معظم رهبری فتوا دادند؛ ساخت سلاح هسته‌ای حرام است و ایران به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست. جمهوری اسلامی چه در زمان دولت آقای احمدی‌نژاد و چه بعد از آن در تلاش است تا اعتماد جامعه بین‌المللی را نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای خود جلب کند. به آن‌ها ثابت کند ایران دنبال ساخت سلاح اتمی نیست و برای مقاصد علمی و بهره‌برداری درست و منطقی از انرژی هسته‌ای استفاده می‌کند.

نبویان: نمی‌خواهم وارد جاده خاکی بشوم. حالا ببینید در متن برجام چه چیزی نوشته شده است. آقای دکتر شکوری‌راد! چه کسی تا سال 2009م. مخفی‌کاری کرد؟ آقای روحانی و آقای ظریف دو بار مسئول پرونده هسته‌ای ما بودند. یک بار در سال 82 تا 84 و همچنین در حال حاضر.

آقای روحانی در خاطراتش می‌نویسد: «در سال 2003م. گزارشی هزار و خرده‌ای صفحه‌ای به آژانس ارایه کردم. هیچ کشوری در دنیا گزارش هزار و خرده‌ای صفحه‌ای از وضعیت هسته‌ای خودش به آژانس نمی‌دهد. در دنیا بی‌سابقه است.» آقای روحانی می‌گوید دسترسی به تمام اماکن نظامی و حتی اسامی دانشمندان‌ را هم در اختیار آژانس قرار دادیم. چه زمانی؟ بین 2003 تا 2005 میلادی. آقای دکتر می‌گوید تا 2009م. مخفی‌کاری بود؟ چه کسی مخفی کرده است؟ هسته‌ای از سال 68 به بعد توسط آقای «میرحسین موسوی» آغاز شد. مخفی کار کرد؟! وقتی هاشمی رفسنجانی آمد مخفی‌کاری کرد؟!

آقای دکتر! گرفتاری کشور به‌دلیل مخفی‌کاری است؟ در حال حاضر مخفی‌کاری داریم؟ الان آژانس اجازه می‌دهد مخفی کاری داشته باشیم؟ در ماده چهار NPT آمده است که هر کشوری که فعالیت صلح‌آمیز داشته باشد، می‌تواند در مرحله تحقیق، تولید و توسعه هسته‌ای خود، هر مقدار اورانیوم غنی سازی شده که نیاز دارد، تولید کند. ماده چهار NPT آژانس هزاران بار اعلام کرده که فعالیت ما صلح‌آمیز است و چیز مخفی نداریم. پس چرا ما را مقید به 67/3 درصد غنی‌سازی کرده‌اند؟ چرا برای تحقیق و توسعه فعالیت‌های صلح‌آمیز کشورمان اجازه نمی‌دهند بیشتر غنی‌سازی انجام بدهیم؟ چرا فقط باید از سانتریفیوژهای نسل اول استفاده کنیم و اجازه نداریم از نسل 8 استفاده کنیم؟ چرا ملت ایران حق ندارد غنی‌سازی 20 درصد داشته باشد؟

توجه کنید! اینها بهانه‌های کشورهای غربی است. الان عرض می‌کنم که چه دسته گل‌های دیگری در برجام آب دادیم!

فوردو نزدیک قم است. بنده آنجا را از نزدیک دیده‌ام. در فوردو برای حل مشکلات مردم، از 5/3 تا 5 درصد و20درصد غنی‌سازی داشتیم. آمریکا گفت کلا غنی‌سازی به‌طور کلی ممنوع است و آقایان امضا کردند و گفتند، چشم! الان 3 سال که در فوردو متخصصین ما حق یک گرم غنی‌سازی را ندارند. 

گفتند اشکالی ندارد، حالا که غنی‌سازی نمی‌کنیم، دانشجوها، استادان رشته‌های هسته‌ای ما می‌توانند دانش هسته‌ای خود را در فوردو تکمیل کنند. اورانیوم تزریق کنند به سانتریفیوژ تا فرآیند غنی‌سازی را یاد بگیرند. در23 تیر 94 بین لوزان و برجام، یکی از این مذاکره‌کنندگان آمده بود مجلس و می‌گفت درست است غنی‌سازی ممنوع شده، اما می‌خواهیم از آمریکا اجازه بگیریم دانش غنی‌سازی ممنوع نشود. رفتند در برجام تعهد دادند دانش غنی‌سازی هم در فوردو ممنوع!

طبق گزارش «آمانو» در فوردو نزدیک به 2 هزار و 710 سانتریفیوژ وجود داشت. آمریکا گفت همه را باید جمع کنید. با فشار مقام معظم رهبری به آقای ظریف در برجام نوشتند هزار و 44 سانتریفیوژ باقی بماند و بقیه را جمع کنیم. حالا کجا انبار کنیم؟

اینجا دیپلماسی قرآنی را زیر پا گذاشتیم. قرآن می‌فرماید لبخند به آمریکا ممنوع. قرآن می‌فرماید پذیرش همکاری با آمریکا ممنوع. «یاأَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، دشمن من را (آمریکا در رأس دشمنان اسلام است) و دشمن خودتان را (آمریکا در رأس تحریم‌کنندگان کشور ماست) به‌عنوان «ولی» نگیرید.»

در این آیه، ولایت به یکی از این سه معناست. به قول آقای جوادی اولا همکاری با آمریکا ممنوع. ثانیا محبت به آمریکا ممنوع. ثالثا پذیرش ریاست و رهبری آمریکا به‌عنوان کدخدا، ممنوع. انبیا آمده‌اند فقط با کدخداها بجنگند. حضرت موسی(ع) با فرعون زمان خودش. حضرت ابراهیم(ع) با نمرود. در آیه‌الکرسی می‌خوانیم «لا اکراه فی‌الدین قد تبین الرشد من الغی فمن یکفر بالطاغوت و یومن بالله». اول مرگ بر آمریکاست. «فمن یکفر بالطاغوت و یومن بالله فقد ستمسک بالعروه وثقی» ادامه دارد. «تلقون الیهم بالموده» لبخند هم به آنها می‌زنید! دیپلماسی قرآنی را زیر پا گذاشتیم. دیپلماسی لیبرال ضدقرآنی آوردیم. نتیجه‌اش ذلت می‌شود که آمریکا دستور داده است!

ذلت را ببینید؛ یکی از مذاکره‌کنندگان اصلی در مجلس می‌گفت ما می‌خواهیم از آمریکا اجازه بگیریم سانتریفیوژها را که در فوردو جمع کردیم بتوانیم در خود فوردو انبار کنیم! آمریکا اجازه بدهد می‌دانید یعنی چی؟ معنایش این است که آمریکا دستور می‌دهد غنی‌سازی تعطیل، دانش غنی‌سازی تعطیل، سانتریفیوژها جمع، سانتریفیوژ خودمان در خاک خودمان جای انبارش را هم آمریکا معین می‌کند. رفتند مذاکره کردند. آمریکا به آقای ظریف گفت حق ندارید در فوردو انبار کنید. باید از قم بردارید ببرید نزدیک اصفهان. یعنی جای انبار را هم آمریکا معین می‌کند.

شکوری‌راد: آقای نبویان طوری صحبت می‌کنند که انگار کسی از توافق‌نامه‌ برجام رضایت دارد. همه از این موضوع ناراضی هستند. بحث بر سر آن است که آیا این کار بهتر بود یا کار دیگری را باید انجام می‌دادیم؟ بحث بر سر انتخاب بین بد و بدتر بود. نه انتخاب بین خوب و بد. مثلا پیامبر(ص) در صلح حدیبیه، جمعیت زیادی را برای زیارت به مکه بردند. اما قراردادی با مشرکین بستند که باعث شد همه آن جمعیت بدون زیارت برگردند. بعضی از همان مومنان به حضرت رسول(ص) خطاب می‌کردند که شما ما را این همه راه آوردید، دارید ما را ذلیل می‌کنید. حضرت رسول(ص) با مشرکان قرارداد بستند و به آن قرارداد هم عمل کردند. صلح حدیبیه از اولش خوب به‌نظر نمی‌رسید. چون مسلمانان نتوانستند به حج بروند. اما بعدا نتیجه‌اش را دیدند. معلوم است ما برای چه برجام را امضا کردیم. برای اینکه از تحریم‌ها خارج بشویم و اگر مشکل تحریم نداشتیم، چه لزومی به مذاکره داشتیم. از اواخر دولت اصلاحات مذاکرات شروع شد. مذاکرات اصلی در زمان آقای احمدی‌نژاد توسط دکتر جلیلی انجام شد. در ادامه‌ به دوره‌ آقای روحانی رسید.

در زمان آقای احمدی‌نژاد که دستور داده بود 20 درصد غنی‌سازی صورت بگیرد. برای چه مذاکره می‌کردید؟ برای چه هر 3 ماه آقای جلیلی با خانم اشتون مذاکره می‌کرد؟ برای چه می‌رفت؟ اگر ما نمی‌خواستیم به توافقی با کشورهای 1+5 برسیم، برای مذاکره نمی‌رفتیم. مذاکره در دستور کار قرار گرفت، چون کشورهای غربی می‌گفتند شما می‌خواهید سلاح هسته‌ای بسازید. به‌خاطر همین ما در معرض تحریم‌های سنگینی قرار گرفتیم. آمریکا، کشورهای غربی و شوروی به ما زور می‌گویند. همه به‌دنبال منافع خودشان هستند. برای آنکه بتوانیم منافع کشورمان را حفظ کنیم مجبور شدیم به مذاکره تن بدهیم. حالا من کاری ندارم که در دولت قبل می‌گفتند ما داشتیم در مذاکرات نتیجه می‌گرفتیم و چه و چه، اما کسی از برجام خوشش نمی‌آید. برجام تحمیلی است که 1+5 بر ایران اعمال کردند. به ما زور گفتند. ولی در شرایطی که به ما زور می‌گفتند سعی کردیم منافع خودمان را به‌دست بیاوریم.

هنر برجام این است که با کمترین امتیازی که دادیم، بیشترین امتیاز را بگیریم. در این امتیاز از برخی حقوق کشور دست کشیدیم تا بتوانیم حقوق دیگر را استیفا کنیم. بتوانیم کشورمان را از زیر فشارهای اقتصادی سنگین تحمیل شده، خارج کنیم. دستاورد بزرگ برجام این بود که از اجماع جهانی که علیه ایران شکل گرفته بود، خارج شدیم. یک دوره چند ساله‌ای فروش نفت‌مان را انجام دادیم. یک مقدار کارهایی را که به بن‌بست رسیده بود را حل کردیم و الان در یک موقعیت برتری هستیم.

حالا اگر امروز می‌خواهیم بحث کنیم که آیا خوب است از برجام خارج شویم؟ یا بد است از برجام خارج شویم؟ بحث دیگری است. فعلا بحث‌ مربوط به این است که چرا پای برجام رفتیم. من می‌گویم کار درستی انجام شد. به‌خاطر اینکه ما ناگزیر بودیم که مذاکره انجام بدهیم و به یک تفاهمی برسیم. این تفاهم در مجموع شرایطی که وجود داشت تفاهم خوبی بود. آن چیزی که آقای نبویان می‌گوید که ما چه چیزهایی را از دست دادیم، راست می‌گوید. اورانیوم 20 درصدمان را گرفتند. ذخیره اورانیوم‌ ما که 11هزار کیلو بود را به 300 کیلو 5/3 درصد رساندند. قرار شد 20 درصد مورد نیاز ما را 5 کیلو، 5 کیلو به ما بدهند. تمام اینها درست است. هیچ‌کدام اینها غلط نیست. ولی اینها را براساس یک ضرورتی پذیرفتیم. تا یک نفع دیگری را ببریم. آن نفع دیگر این بود که بتوانیم از تحریم سختی که از سال 91 شروع شد، نجات پیدا کنیم.

آقای نبویان در سال 91 در مصاحبه‌ای شرایط آن زمان را توضیح داده‌اند. من از روی متن مصاحبه می‌خوانم: «از تیر 91 تاکنون آمریکا اجازه نداده یک کشتی خارجی به اسکله ما بیاید و یک قطره نفت بخرد. از تیر 91 آمریکا تمام بانک‌های دنیا را بر روی ما تعطیل کرد. در نتیجه نمی‌توانیم حتی یک دلار را به‌صورت بانکی جابه‌جا کنیم. صادرات نفت ما به 650 تا 700 هزار بشکه در روز رسیده است.»

این مطالب را آقای نبویان گفتند. صادرات نفت یک سال قبل از برجام 1/1 میلیون بشکه در روز بود، درحالی‌که یک سال بعد از برجام 92/3 میلیون بشکه در روز مقداری از آن برای مصرف داخلی و بقیه صادرات می‌شود. یعنی در حقیقت بیش از 3 برابر شده بود. در این چند سالی که از اجرای برجام می‌گذرد از طریق صادرات نفت ذخایر ارزی‌ کشور را پر کردیم. واردات و سرمایه‌گذاری انجام دادیم. نیازها را برطرف کردیم. در زیرساخت‌ خیلی کارها را انجام دادیم. با این کارها توانستیم کمی جان بگیریم. الان که جان گرفتیم، قوی‌تر از آن ‌زمان صحبت می‌کنیم. اشکالی هم ندارد. حداقل دست‌آورد برجام این بود که 2-3 سال به ما مجال تنفس داد و توانستیم مقداری پایه‌های کشور را دوباره مستحکم کنیم.

آقای نبویان آیه قرآن می‌خوانند که «لا تتخذوا عدوی و عدوکم اولیاء». بله، ما قبول داریم ولی «عدوی و عدوکم» فقط آمریکاست؟ چطور شما با روسیه نزدیک‌ترین مناسبات را داشته باشید؟ روسیه‌ای که عداوتش در مورد ایران با آمریکا فرقی ندارد. روسیه همان ادامه‌دهنده شوروی سابق است که ما شعار «نه شرقی» را علیه‌شان می‌دادیم. روسیه در تمام پیمان‌ها و قراردادها که شوروی داشت وارد شد. چین هم در حال تبدیل شدن به یک ابر قدرت است که در بعضی زمینه‌ها آمریکا را پشت سر می‌گذارد و هم جلو زده است.

چین کمونیست، یک دولت استبدادی محض است. مسلمانانی که در چین و روسیه هستند تحت شدیدترین فشارها هستند. چرا چیزی به آن‌ها نمی‌گویید؟ به‌خاطر آنکه صلاح ما نیست. آنها هم عدو ما هستند «لا تتخذوا عدوی و عدوکم اولیاء» چرا روسیه و چین را اولیای خودتان قرار دادید؟ آن‌‌وقت به مصاف کشورهای غربی و آمریکا می‌روید؟ به‌نظرم در مورد آمریکا کارمان درست است. هرقدر با آمریکا مبارزه کنیم، درست است. ولی در رابطه با اروپا باید بدانیم که اگر توانستیم اجماع جهانی که علیه ایران بود را امروز تبدیل به اجماع جهانی علیه آمریکا کنیم، این دست‌آورد توافق‌نامه برجام است. چرا این دستاورد را نادیده می‌گیرید؟

ما باید بین اروپا و آمریکا شکاف ایجاد کنیم. روسیه، چین و اروپا را یک طرف قرار بدهیم و آمریکا را یک طرف دیگر.

آقای نبویان! من اطلاع دارم شما دانش خوبی در زمینه برجام دارید. دبیر کمیسیون برجام در مجلس نهم بودید. اطلاعات زیادی دارید. کتاب نوشتید. اما دارید چه می‌گویید؟

نبویان: می‌گویید دست‌آورد برجام این شد که اجماع جهانی را که علیه کشور ما بود، علیه آمریکا کردیم. اجماع جهانی کدام کشورها هستند؟ کشورهای غیرمتعهد چین، روسیه و حدود 130-140 کشور که با ما بودند. اجماع جهانی یعنی آمریکا و این 4- 5 کشور اروپایی. یعنی اگر دَم این کشورها را دیدیم، همیشه با آنها مذاکره کردیم، یعنی اجماع جهان!

اجماع جهانی چه زمانی علیه ما بود؟ صحبت‌های شما درست است.

مجبورم مقداری درباره جزییات برجام توضیح دهم. آیا واقعا تحریم‌ها برداشته شد؟ تحریم‌های کنونی در طول عمر جمهوری اسلامی سابقه نداشته است. آقای دکتر! تحریم «کات سای» می‌دانید، چیست؟ این تحریم‌ها چه زمان انجام شد؟ بعد از برجام یا قبل از برجام؟ الان اجماع جهانی علیه ما نیست؟ یک بانک با ما کار می‌کند؟ فرق پیش و پس از امضای برجام در چیست؟ آن دوره 20 درصد غنی‌سازی را خودمان داشتیم. در آن دوره حدود 50 درصد تحریم‌ها را داشتیم. درحال حاضر هسته‌ای‌ را دادیم و تحریم‌ها هم صد در صد پا برجاست. بانک‌ها هم مثل قبل با ما کار نمی‌کنند. معلوم است با برجام چقدر موفق هستیم!

آقای دکتر، فرمودید کسی از برجام رضایت ندارد. مگر آقای رییس‌جمهور در مورد برجام نگفت: «آفتاب تابان است. برتر از فتح خرمشهر است!» ایشان نگفت منتقدین برجام کم‌سوادند؟ عقب‌افتاده‌اند و به جهنم بروند

همین چندی پیش آقای روحانی دوباره گفت، اگر برجام نبود، کشور دچار بحران می‌شد. سه سال از برجام گذشت و تورم 70ـ80 درصد شد. آیا تحریم‌ها برداشته شد؟ کمی انصاف داشته باشید. شعار ندهید. شما گفتید اروپا بهتر از آمریکاست. درحال حاضر اروپا عرضه دارد با ما رابطه بانکی داشته باشد؟

آقای دکتر! شما گفتید مذاکرات برجام برد-برد بود. البته آمریکا «بُرد» و واقعا هم بُرد! متاسفانه چیزی باقی نگذاشتند. برجام اقتدار نظامی را گرفت. بحرین یک وجبی ما را تهدید به جنگ می‌کند. عربستان ما را تهدید می‌کند. حتی جیبوتی هم ما را تحریم می‌کند. درحال حاضر اجماع جهانی اصلا علیه ما نیست؟

چرا اسراییل به کشور ما حمله نمی‌کرد؟ دو تا عامل اصلی داشت؛ عامل اول به برکت دانشجویان و استادان، اگر رآکتور اراک تکمیل و راه‌اندازی می‌شد، سالانه 9 کیلو پلوتونیوم تولید می‌کرد. کشورها بستگی به تکنولوژی که دارند می‌توانند بین 3 تا 7 کیلو پلوتونیوم تولید کنند.

یکی از مصارف پلوتونیوم ساختن بمب اتم است. البته در زیردریایی، سفینه فضایی و سوخت ترکیبی نیز استفاده می‌شود. داشتن این رآکتور این پیام را به اسراییل می‌داد که مراقب رفتارش باشد. بهترین تعهدی که آمریکا برای تامین امنیت اسراییل از آقای ظریف گرفت و آقایان هم با افتخار انجام دادند، این بود که رآکتور اراک باید نابود شود. آقایان رفتند رآکتور را بتن کردند و کنارش عکس یادگاری گرفتند.  عامل دوم، سوخت مصرف شده داخل کشور بود. عرض کردم سالانه 30 تن اورانیوم جدید 5/3 تا 5 درصد باید به رآکتور بوشهر تزریق کرد. 30 تن پسماند گرفته می‌شود. داشتن این پسماند برای اسراییل خطرناک است. چون از این پسمان می‌توان پلوتونیوم استخراج کرد. وقتی متن فارسی‌ برجام را خواندم، گفتم شاید بد متوجه شدم. متن انگلیسی‌‌ها را هم خواندم. با آقای ظریف 10 جلسه صحبت کردم. با عراقچی 15 جلسه. با آقایان صالحی و کمالوندی در مورد صفحه به صفحه برجام مباحثه کردم.  طبق برجام، ما تعهد دادیم حق نگهداری یک گرم سوخت مصرف‌شده را داخل کشور نداریم! باید تمام پسماند را بفرستید خارج از کشور. نکته جالب‌تر که اصلا قابل باور نیست. آقایان تعهد داده‌اند سوخت‌ مصرف‌شده‌ تمام رآکتورهای موجود، یعنی اراک، تهران و بوشهر و آینده را که ملت ایران خواهد ساخت، به خارج از کشور بفرستند. می‌دانید آینده یعنی تا چه زمانی؟ یعنی 50  سال بعد؟ 200 سال بعد؟ 500  سال بعد؟ محدودیت‌های ما در برجام چند سال است؟ فقط 12 مورد در برجام وجود دارد که مدت زمانش تا ابد است.

شکوری‌راد: آقای نبویان به اصل موضوع اشاره کردند. در حقیقت چیزی که در برجام از دست دادیم، قابلیت ساخت سلاح هسته‌ای را داشت. این موضوعی بود که کشورهای غربی را نگران کرده بود. اگر صحبت‌های امروز آقای نبویان در سطح رسانه‌ها منتشر شود، حتما مورد استناد کشورهای غربی قرار می‌گرفت که دیدید! می‌گفتیم ایران در فکر تولید سلاح هسته‌ای است.

قبول دارم که داشتن سلاح هسته‌ای بازدارنده است. حتما اسراییل می‌ترسید از اینکه ما سلاح هسته‌ای داشته باشیم. کشورهای دیگر هم از ما خواهند ترسید. ولی برای این‌که این ترس را در کشورهای دیگر ایجاد کنیم چه‌قدر ملت ما باید هزینه بدهند؟ چه‌قدر باید نسل جوان‌ امروز تحت فشار قرار بگیرد؟ این طرز تفکر آخرش به سرنوشت کره شمالی ختم می‌شود. کره شمالی سلاح هسته‌ای دارد. موشک‌هایی با قابلیت حمل سلاح هسته‌ای تولید کرده است. آیا می‌خواهیم مثل کره شمالی باشیم؟ دوست داریم ملت ما مثل کره شمالی سلاح هسته‌ای بازدارنده داشته باشد تا آمریکا از ما بترسد؟

ملت کره شمالی 40 -50  سال از جهان امروز عقب هستند. نمی‌خواهیم مثل کره شمالی بشویم. انرژی هسته‌ای و تکنولوژی هسته‌ای خیلی خوب است. در برجام به این نتیجه رسیدیم اگر ما مثلا 15 سال تکنولوژی هسته‌ای را متوقف کنیم (البته همه‌اش متوقف نمی‌شود. در مقابل می‌توانیم کارهایی را انجام بدهیم و بعد از اتمام برجام دوباره از سر می‌گیریم.

حالا آقای نبویان استناد می‌کنند که مدت زمان برجام دایمی است. برجام همان‌طور که با خارج شدن آمریکا اتفاقی نیفتاد، اگر ما هر لحظه از برجام خارج بشویم، مثل همان روز قبل از برجام اتفاقی نمی‌افتد. هر زمانی که اراده کنیم می‌توانیم از برجام خارج شویم. مقام معظم رهبری گفتند اگر آمریکا برجام را پاره کنند، ما آن را آتش می‌زنیم. اما دولت به این جمع‌بندی رسید که برجام را بدون آمریکا ادامه دهد. به همین دلیل رهبری را متقاعد کردند که از برجام خارج نشوند. یعنی به‌جای 1+5  بشود، 1+4. رهبری می‌توانستند همان‌طور که آمریکا از برجام خارج شد به دولت ایران دستور بدهد از برجام خارج بشود. برجام در مجلس تصویب شد و شورای نگهبان با اکثریت قاطع آن را تایید کرد. چرا این اتفاق افتاد؟

در روز صدور اعلامیه آغاز برجام، در ایران، 4نفر از جاسوسان آمریکایی که در زندان‌های ما بودند، آزاد شدند. «جیسون رضاییان، امید حکمتی، استادی و عابدینی». این 4نفر علاوه بر ایران، تابعیت آمریکا را نیز داشتند. آزادی زندانی‌ها جز با موافقت رهبری امکان‌پذیر نیست. حتی رییس قوه قضاییه هم نمی‌تواند چنین تصمیمی بگیرد. رهبری با این کار می‌خواست پایه‌های برجام را محکم کند تا اعتمادسازی بشود. برجام چه در مجلس و چه در شورای نگهبان، با پشتوانه رهبری به تصویب رسید.

رهبری با مفاد برجام مخالف بودند. حرف درستی بود. بنده هم در بندهایی که برای ما محدودیت داشت، مخالفم. ولی برجام هم برای ما و هم برای آن‌ها خوب بود. اگر این همه برجام ما را محدود می‌کند چرا ترامپ از برجام خارج شد؟ ترامپ به اسراییل می‌گوید با برجام، دست‌یابی ایران به سلاح هسته‌ای را از یک تا دو ماه به یک سال رساندید. اما بعد از 15 سال ایران دوباره می‌تواند فعالیت‌های هسته‌ای خود را شروع ‌کند و در مدت یک سال تا چند ماه سلاح هسته‌ای بسازد. ترامپ به این دلیل از برجام خارج شد.

از نظر ترامپ ایران بر اثر تحریم‌ها در حال نابودی بود و اگر یک ذره فشار آورده بودیم کار ایران تمام بود. نتانیاهو هم می‌گوید اگر تحریم‌ها را ادامه می‌دادید، کار ایران تمام بود. اما ایران در مذاکرات برجام از خودش ابتکار عمل به خرج داد و توانست خودش را نجات دهد. اعداد و ارقامی ‌که آقای نبویان در مورد سانتریفیوژ‌ها و غنی‌سازی می‌گویند، درست است. ولی ما آنها را دادیم و در مقابل چیزهایی که گرفتیم که کم نبوده است.

آقای نبویان! جیبوتی کجا ما را تحریم کرد؟ جیبوتی برای این‌که از عربستان پول می‌گیرد، به دستور عربستان با ما قطع رابطه کرد. جیبوتی اصلا کجاست که ما را تهدید کند! بحرین چه زمانی ما را تهدید کرد؟ بحرین، امارات و جیبوتی به فراخوان عربستان برای قطع رابطه با ایران لبیک گفتند، اما بقیه کشورها نگفتند.

چه زمانی ما را تهدید کردند؟ چرا شما مباحث را قاطی می‌کنید؟ با ابتکار عمل برجام، سایه جنگ از سر کشور ما بیرون رفت. چون در زمان احمدی‌نژاد 6 قطع‌نامه‌ در سازمان ملل علیه ما تصویب شد. اما احمدی‌نژاد می‌گفت: این‌ها کاغذ‌پاره-ای بیش نیست!

ما رفته بودیم زیر فصل7 منشور سازمان ملل. خارج شدن از زیر منشور 7 سازمان ملل یک پروسه 10- 15 ساله است. عراق بعد از این همه سال به‌تازگی از زیر فصل 7 سازمان ملل خارج شده است. یعنی فصل 7 سازمان ملل الزامات و شرایط دشواری را برای آن کشور ایجاد می‌کند. با برجام و قطع‌نامه‌های 22 و 31  سازمان ملل توانستیم 6 قطع‌نامه قبلی سازمان ملل را ملغی کنیم. کار بسیار بزرگی بود که انجام شد.

نبویان: آقای دکتر موسویان را می‌شناسید؟

شکوری‌راد: بله

نبویان: آقای موسویان سخنگوی مذاکرات هسته‌ای در سال 82 - 84 که به اتهام جاسوسی هم دستگیر شد. حالا در آمریکا زندگی می‌کند. کتابی نوشته به‌نام «روایت بحران هسته‌ای ایران؛ ناگفته‌های یک دیپلمات»

آقای دکتر! حداقل این کتاب را بخوانید. موسویان در این کتاب می‌گوید: «به 15 دلیل اگر کسی بگوید در آن زمان قرار بود با ایران جنگ بشود، حرف بی‌ربطی زده است.» چه کسی این حرف را می‌زند؟ آقای موسویان از دوست‌داران آقای روحانی و آقای ظریف که با برجام هم موافق است. در این کتاب آمده: «حمله نظامی پیش‌گیرانه به ایران، از اساس غیر‌واقع‌بینانه و ناممکن است. لحاظ کردن گزینه نظامی در برابر گزینه‌های موجود عمدتا ترفندی برای افزایش فشار بر ایران برای رسیدن به یک توافق است.»

موسویان می‌گوید به دلیل به خطر افتادن امنیت اسراییل، هزینه حضور آمریکا در منطقه و...، نمی‌شود با ایران وارد جنگ شد.  این چه حرفی است که برجام سایه جنگ را از ایران برداشت؟ کدام جنگ؟

آقای دکتر! شما را قسم می‌دهم، حداقل منشور سازمان ملل را بخوانید. چه کسی گفته ما از فصل 7 خارج شدیم؟

فصل 7 از ماده 39 اساس‌نامه سازمان ملل تا ماده 51 شروع می‌شود. ما ذیل ماده 40 بودیم و بعد رفتیم ذیل ماده41.

ماده ‌41 را برای شما می‌خوانم؛ «شورای امنیت می‌تواند تصمیم بگیرد که برای اجرای تصمیم‌های آن شورا مبادرت به چه اقداماتی که متضمن به‌کارگیری نیروی مسلح نباشد.»

پس هیچ وقت جنگی مطرح نبوده است. جنگ در فصل 7 در ماده 42 است. آقای دکتر، الان از فصل 7 خارج شدیم؟ آقای دکتر یک بار متن برجام را خواندید؟ نمی‌خواهد متن انگلیسی برجام را بخوانید، حداقل متن ‌فارسی برجام را بخوانید.

در بند 8 و 9 برجام نوشته شده تصمیم می‌گیریم ذیل بند 41 منشور سازمان ملل متحد. ماده 41 ذیل فصل 7 است. چرا می‌گویید از فصل 7 خارج شدیم! لطفامستند حرف بزنید.

می‌گویید برجام با اجازه مقام معظم رهبری بود. ایشان هزار تا شرط گذاشتند. هزار تا خط قرمز معین کردند. مقام معظم رهبری فرمودند تعهد دادید، اما گام به گام کنید. یعنی چه؟ یعنی بگویید تعهدات مربوط به نطنز را انجام می‌دهم، مشروط به آن‌که تحریم‌های آمریکا برداشته شود. یک‌دفعه نروید سراغ فوردو. اگر تحریم‌ها برداشته شد، بروید سراغ تعطیلی فوردو. مثلا تعطیلی فوردو را مشروط به برداشتن تحریم‌های یک‌جانبه اتحادیه اروپا کنید. اگر تحریم‌ها را برداشتند، سراغ اراک بروید. بارها خدمت آقا رفته بودم، ایشان می‌گفتند گام‌به‌گام بروید جلو. اما آقایان گفتند اول ما تعهدات خودمان را انجام می‌دهیم. چرا؟ چون امضای «جان‌ کری» تضمین شده است!  غربی‌ها برای ما دو تا شرط گذاشتند. اول باید شما تعهدات‌تان را یک‌جا عملی کنید، مشروط به آن‌که آژانس بیاید راستی‌آزمایی کند و بعد نوبت انجام تعهدات غرب می‌رسد. الان 10ماه است که آقای ظریف به‌دنبال امضا گرفتن از اروپا و آمریکاست تا به تعهدات خودشان عمل کنند. رهبری در نوشهر گفتند مبادا مسئولان نظام، به بهانه نظارت، اجازه بازدید از مراکز نظامی را به دشمن بدهند. اما آقایان تقریبا 2ـ3 ماه بعد رفتند اجازه دسترسی به تمام اماکن نظامی را دادند!

در متن برجام کلمه «access» به معنای «دسترسی» و کلمه «military» به معنای «نظامی» است. به آقای عراقچی گفتم رهبری تاکید کردند اجازه بازرسی و دسترسی به مراکز نظامی را ندهید، اصلا کدام کشور مراکز نظامی خود را در اختیار دشمنش قرار می‌دهد؟ عراقچی در جوابم گفت: «حاج‌آقا؛ از زمانی که آژانس تقاضای بازدید از مراکز نظامی را بدهد تا ایران برسند، یک ماه طول می‌کشد.»

ببینید! چه جواب منطقی و قانع‌کننده‌ای داد!

دو نمونه برای شما نقل نمی‌کنم که نشان می‌دهد مذاکره‌کنندگان ما یک‌بار، متن اصلی برجام را با دقت نخوانده‌اند. آقای کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در روز توافق در تلویزیون اعلام کردند امکان بازرسی از مراکز نظامی را نداده‌ایم. اما وقتی متن برجام را مطالعه کردم، دیدم در بند 74 تا 78 اجازه دسترسی به مراکز نظامی را داده‌اند. البته برجام را باید به اسم دو نفر نوشت؛ روحانی و علی لاریجانی. نام علی لاریجانی را خوب به یاد داشته باشید. در آن یک‌شنبه سیاهی که در مجلس برجام در 20دقیقه تصویب شد، به آقای کمالوندی گفتم چرا شما امکان بازدید از مراکز نظامی را داده‌اید؟ آقای کمالوندی گفت: «ندادیم.»

گفتم در متن برجام نوشته شده. گفت: «امکان ندارد.» در زیر کلمه «military» خط کشیدم و با کمالوندی رفتم خدمت آقای صالحی، گفتم: «ما بی‌‌شناسنامه‌ایم، باید بریم به جنهم، بی‌سوادیم. شما اهل فضل‌اید. معنای این واژه «military» چیست؟» گفت: «نظامی.» گفتم آقای کمالوندی حالا قبول کردید؟ گفت: «حاج‌ آقا چرا انگلیسی می‌خوانید؟»

آقای دکتر شکوری‌راد! جواب من را بدهید. آقای کمالوندی یا راست می‌گوید که واژه «military» در برجام نیامده یا دروغ می‌گوید. اگر دروغ می‌گوید؛ که واویلاست. امام صادق(ع) فرمود: «انسان دروغگو قابل اعتماد نیست.» آقا فرمود: «تیم مذاکره‌کننده متدین هستند.» چشم. تعبدا می‌گوییم راست می‌گویند. اما اگر راست می‌گویند که واژه «military» در برجام نیامده؛ واویلاتر است. چون معنایش آن است که یک‌بار متن برجام را نخوانده‌اند. مملکت را دادیم دست چه کسانی که رفتند امضا کردند!

آقای ظریف در مجلس گفت، در برجام تمام تحریم‌ها لغو شده و چیزی به‌نام تحریم وجود ندارد. واژه تحریم «ساسپند» است. گفت: «ساسپند نداریم.» همراه با آقای دکتر توکلی و دکتر پژمان‌فر رفتیم پیش آقای ظریف. چهار جا را نشان دادیم که کلمه «ساسپند» آمده است. آقای ظریف گفت: «اِ من اصلا ندیده بودم!»

آقای ظریف راست می‌گوید یا دروغ؟ اگر دروغ می‌گوید که واویلاست. اگر راست می‌گوید که واویلاتر است. آقایان مذاکره‌کنندگان اصلی ما یک‌بار برجام را نخوانده‌اند.

خانم «شرمن» در گزارشی به کنگره آمریکا گفت: «ایران به فعالیت‌های هسته‌ای خود ادامه می‌داد و تحریم‌ها اثر خودش را از دست داده بود. ما به‌وسیله برجام توانستیم جلوی فعالیت‌های هسته‌ای ایران را بگیریم و تحریم‌ها هم بر سر جای خودش هست.»

حالا آقای دکتر شکوری‌راد می‌گوید این طوری نیست. من خبر ندارم شاید آقای دکتر با مسئولان دیگر آمریکا در ارتباط هستند! اما به گفته خانم شرمن، تحریم‌ها داشت خنثی می‌شد و فعالیت هسته‌ای ایران در حال رشد بود. اما به‌وسیله برجام جلوی فعالیت هسته‌ای ما را گرفتند.

اقتدار ملت ایران سه چیز بود: «هسته‌ای، منطقه، موشکی.» ترامپ از برجام خارج شد چون می‌گفت چرا فقط هسته‌ای را گرفتید، منطقه و موشکی را هم می‌گرفتید. منطقه یعنی حاج قاسم. آمریکا اعلام کرد اگر هسته‌ای را بدهید، رابطه بانکی را برقرار می‌کنم. اما سرمان کلاه گذاشتند. الان می‌گویند اگر حاج قاسم سلیمانی را به ما تحویل بدهید، ما رابطه بانکی را برقرار می‌کنیم. دولت تعهد داده که حاج قاسم سلیمانی را تحویل بدهد و مجلس هم مصوب کرد.

شکوری‌راد: بعد از برجام مقام معظم رهبری از آقای ظریف تجلیل کردند. البته بین مواضعی که رهبری برای پیش برد مذاکرات گرفتند و مواضعی که در عمل اتخاذ شد باید تمایزی قایل شویم. شرط‌هایی که رهبری برای مذاکرات گذاشتند باعث شد مذاکره‌کنندگان ایستادگی بیشتری بر روی منافع ایران کنند. اگر بخواهیم تمام شروط ما تحقق پیدا کند، مذاکره عملا به نتیجه نمی‌رسد. در مذاکره ما باید یک مقداری از مواضع خودمان پایین بیاییم و یک مقدار طرف مقابل، تا با هم به توافق برسیم.

برجام ظرف دو روز در مجلس تصویب شد و یک روز بعد در شورای نگهبان با اکثریت آرا تصویب شد. بالاخره یک رضایت‌مندی برای این کار وجود داشته است. وقتی برجام تصویب شد رهبری نباید بگوید این توافق خوب بود. ایشان باید موضع خود را حفظ کند. ولی ما باید بفهمیم که این مواضع کاربردش چیست؟ مواضعی که آقای روحانی و ظریف می‌گیرند، چیست؟ بالاخره آنها مذاکره کننده بودند. باید بگویند مذاکرات‌مان خیلی موفقیت‌آمیز بود و خودشان دفاع کنند. باید بفهمیم معنایش این نیست که هرچه امضا کردیم، عالی است. برجام را ما با خون دل پذیرفتیم. آن چیزی که به ما تحمیل شد از روی انصاف و عدل نبود. در این دنیا ظلم حاکم است. آقای نبویان! در دنیا قدرت‌هایی به سایر کشورها ظلم می‌کنند. البته ما حالا ظلم مضاعف را هم تحمل می‌کنیم. در داخل کشور هم قدرت‌هایی هستند که مرتب به ما ظلم می‌کنند و اما ما با آن‌ها مدارا می‌کنیم. در برابر اجحافی که به حقوق شهروندی در داخل کشور توسط نهادهای مختلف صورت می‌گیرد، اما باز هم ما از این نظام دفاع می‌کنیم. در شرایطی که قدرت‌مان به شورای نگهبان و بخش‌هایی از سپاه نمی‌رسد، اما تحمل می‌کنیم.

آمریکا قطب اقتصادی دنیاست. به‌همین دلیل از نظر اقتصادی و سیاسی به کشورهای دیگر ظلم می‌کند. کشورهایی که در سازمان ملل حق وتو دارند، همگی به سایر کشورها ظلم می‌کنند. اما ما پذیرفتیم که در سازمان ملل عضو باشیم. چون در نهایت می‌بینیم که حضورمان به‌نفع ماست. در این دنیایی که آمریکا قدرت زیادی دارد، وقتی بشود گاهی از طریق سازمان ملل استیفای حق کرد و دست و پای آمریکا را در بعضی جاها ببندیم، پس حضور در سازمان ملل به‌نفع ماست، وگرنه با این منطق که آنجا کانون قدرت و ظلم است، نباید به سازمان ملل می‌رفتیم.

بعضی‌ها در این کره خاکی قدرتمند هستند و باید ما در کنار آنها زندگی کنیم. بعضی از مناسبات به ما تحمیل می‌شود. همان‌طور در داخل کشور هم خیلی مسایل به ما تحمیل می‌شود و ما نمی‌توانیم کاری کنیم.

اینجا بنده مدافع کسی نیستم. ممکن است کسی حرفی زده باشد. خطایی کرده باشد و برجام را نخوانده. ما که هیچ‌کاره بودیم. بنده آقای ظریف را برای اولین بار به‌تازگی در کنگره حزب «اعتدال ایرانیان» از فاصله نزدیک دیدم. هیچ‌وقت با ایشان هم‌کلام نشدم. ولی شما که با آقای ظریف ساعت‌ها گفت‌وگو کردید، این حرف‌ها را به او می‌زدید یا با مقام معظم رهبری که دیدار می‌کنید، می‌گفتید. ما که توفیق دیدار نداریم. چرا به دانشجوها می‌گویید که نه متن برجام را خوانده‌اند، نه قرارداد 22 و 31 را خوانده‌اند و نه متن CFT و نه FATF؟!

بنابراین وقتی شما متنی را که 4 نفر در این جمع خوانده‌اند، را وارد جزییاتش می‌شوید و می‌گویید به فلانی گفتم، فلانی این طوری به من گفت. از کجا بدانیم شما گفتید؟ از کجا بدانیم فلانی به چه صورت گفته؟ فرض بگیریم که شما درست می‌گویید، باز هم مسایل را حل نمی‌کنید. فقط ثابت می‌کنید که ماشاءالله زبان انگلیسی‌ خوب می‌دانید. ماشاءالله وقت زیادی گذاشتید تمام این مطالب را خوانده‌اید. بنده به اندازه شما در این زمینه‌ها کار نکردم. ولی به‌عنوان یک گزارشگر سیاسی متوجه می‌شوم که در حال حاضر در کشور چه اتفاقی می‌افتد. ولی‌نعمت کشور ما، مردم هستند. باید زندگی و آینده و البته امنیت آنها را تامین کنیم. این جوان‌ها باید شغل و آینده داشته باشند.

آقای نبویان! بنده با شما مشکلی ندارم. همه ما در قبال این کشور و مردم مسئولیم. جمهوری اسلامی پروتکل الحاقی را داوطلبانه پذیرفته و باید اجرا کند. در پروتکل الحاقی یک‌سری بازرسی‌های سرزده را تعهد دادیم. البته نمی‌دانم 48ساعت یا 2 ساعت قبل از آن‌که به محل برسند، باید اعلام کنند و اگر ایران پذیرفت، می‌توانند بازرسی کنند. حتی ایران می‌تواند اجازه بازرسی را ندهد. فعلا یک‌سری منافعی از برجام می‌بریم و هر وقت ضررش بر منفعتش غلبه پیدا کرد، همان‌طوری که آمریکا از برجام خارج شد، ما هم خارج می‌شویم. شما به‌راحتی می‌گویید آقای موسویان جاسوس بوده و متهم می‌کنید به جاسوسی. اگر جاسوس بود، چرا آزادش کردند؟ چرا اجازه دادند از کشور خارج شود؟ پس کسی که اجازه خروج موسویان را داده، خائن هست. آقای نبویان! آن شخص را معرفی کنید؟  می‌گویید دولت قول داده قاسم سلیمانی را تحویل بدهد. چه کسی می‌تواند قاسم سلیمانی را تحویل دهد؟ چه کسی می‌تواند قول بدهد؟ این چه حرفی است که شما برای تهییج مردم می‌زنید! چنان می‌گویید قول دادند، انگار فردا قاسم سلیمانی را با دست‌بند تحویل آمریکا و اروپا می‌دهند!

آقای ظریف پاسخ شما را داد. چرا باز حرف‌تان را تکرار می‌کنید؟ چرا به‌راحتی ذهن مردم را مغشوش می‌کنید؟ باید عین حقیقت را به آن‌ها گفت. رهبری آقای ظریف را تایید کرده و فعلا وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران است. تا زمانی که ایشان وزیرخارجه نظام است، یعنی مثل قاسم سلیمانی در عرصه بین‌المللی، سرباز این نظام است. اگر قبولش ندارید، نباید درباره ایشان بد صحبت کنید.
باید احترام و عزتش را نگه دارید. بالاخره در مصاف با کشورهای دیگر فرستاده ماست. تا زمانی که هست باید از او حمایت کنید. هر وقت نبود بیایید او را محاکمه‌کنید. طی این مدت از طرف ما نسبت به آقای قاسم سلیمانی شما، حرفی که یک مقدار منزلت ایشان را پایین بیاورد، شنیده-اید. رفتار ما به این معنا نیست که همه‌چیز را تایید می‌کنیم. ولی می‌دانیم قاسم سلیمانی را نباید تضعیفش کنیم. باید عزتش را حفظ کنیم. به‌دلیل آن‌که برای جمهوری اسلامی کار می‌کند، حتی اگر ما در بعضی از زمینه‌ها با او اختلاف‌نظر داشته باشیم، اما علیه قاسم سلیمانی تا حالا چیزی نگفته‌ایم. من و شما ممکن با هم اختلاف‌نظر داشته باشیم، ولی اینجا در محضر خدا هستیم و در مقابل یک سری دانشجو که ما وظیفه داریم به آن‌ها کمک کنیم تا درست فکر کنند و درست تصمیم بگیرند. نباید به‌راحتی ذهن‌شان را خراب کنیم.

نبویان: آقای دکتر با FATF شما عملا حاج قاسم را می‌خواهید تحویل دهید. می‌گویید: «اشتباه می‌کنید و ظریف جوابت را داده است.» کجا ظریف جواب من را داد؟ آقای ظریف فقط گفت: «شرم کن نبویان! ما این کار را انجام ندادیم» این شد جواب؟

شکوری‌راد: منظور ظریف این است این کار را انجام نداده‌ایم.

نبویان: گفت شرم کنید! من براساس سند صحبت می‌کنم. در FATF تعهد داده‌ایم عملا حاج قاسم را تحویل دهیم. اگر خلاف می‌گویم چرا آقای ظریف از من شکایت نکرد؟ اگر انصاف دارید، برای شما بگویم که درباره قاسم سلیمانی چه تعهدی داده‌ایم؟

شکوری‌راد: بفرمایید کجا تعهد داده‌اند؟

نبویان: آقای ظریف و دیگران بدون حساب حرف می‌زنند. شما مثل آنها نباشید. قبل از آنکه بر سر FATF صحبت کنم در رابطه با موضوع دیگری که گفتید صحبت می‌کنم. شما گفتید برجام را مجلس تصویب کرد.‌ آقای دکتر! کجا مجلس برجام را تصویب کرد؟ اصلا برجام به صحن مجلس آمد؟ مجلس، طرح آقای لاریجانی را تصویب کرد. اصلا برجام، در صحن مجلس نیامد، بلکه طرح آقای لاریجانی بود.

دوستان شما نگذاشتند، چون دیکتاتوری است. دوستان اصلاح‌طلب دیکتاتورتر از هر کس دیگری هستند. چرا اجازه نمی‌دهید در صداوسیما صحبت کنم؟ چرا دولت اعلام کرد اگر نبویان به سیما بیاید بودجه صداوسیما قطع می‌شود؟ چرا این صداها را خفه می‌کنید؟ چرا آقای ظریف با آقای عراقچی می‌توانند صحبت کنند اما ما نمی‌توانیم؟ بنده به آقای سرافراز 10نامه زدم و گفتم چرا به ما اجازه نمی‌دهید در صداوسیما صحبت کنیم.

آقای دکتر یک بار با دقت برجام را خواندید؟ لازم نیست عصبانی بشید که ظریف چه زمان جواب من را داده است؟

می‌گویید ما به حاج قاسم توهین نکردیم! داعش در عراق 5 هزار دختر و زن عراقی را به عیاشان عربستانی فروخت. آقای دکتر! اگر ناموست در این کشور امنیت دارد، به برکت حاج قاسم است. اسناد هست، اگر به من اجازه بدهید برای شما می‌گویم. تا ساعت 12 شب وقت دارم و به تمام سوالات شما پاسخ می‌دهم.

لطف کنید این اسناد رو ببینید. شما اهل انصاف هستید. اگر این اسناد را منصفانه دیدید، بروید یقه آقای ظریف و دیگران را بگیرید. بروید در روزنامه‌‌ها و هر مکانی که بلندگو دارید علیه این FATF و CFT صحبت کنید. هیچ اشکالی ندارد اگر خلاف گفتم شما علیه بنده صحبت کنید. تا الان هر حرفی زدم بر روی سند زدم. الان هم می‌خواهم اسناد را ارایه کنم. اگر به من وقت می‌دهید، اسناد تحویل دادن حاج قاسم را بگویم.

شکوری‌راد: قرار بود مناظره تا ساعت 7 باشد، الان ساعت 7:30. وقت مناظره تمام شده و باید بروم.

نبویان: اما اصلا در رابطه با CFT و FATF صحبت نکردیم که دقیقا توضیح بدهم کنوانسیون چیست؟ اسم حاج قاسم کجا آمده؟ استرداد مجرم کنیم، یعنی حاج قاسم مجرم است و باید او را تحویل بدهیم، یعنی چه؟ آقای دکتر عصبانی نشوید، همه اسنادش موجود استشکوری‌راد: نه باید بروم. فردا خیلی کار دارم. باید به کارهایم برسم.

نبویان: آقای دکتر به احترام دوستان بمانید با هم می‌رویم.

شکوری‌راد: واقعا وقت گذشته است. دقیقا به اندازه‌ای که قول داده بودم در خدمت شما بودم. دوستان گفتند وقت مناظره 2ساعت است؛ تا الان شده 2ساعت و نیم.

نبویان: حالا همه ما بیکاریم. شما تشریف داشته باشید تا برای دوستان روشنگری بشود.

شکوری‌راد: در وقت دیگری ان‌شاءالله.